ฮอกไกโดเป็นเกาะที่ใหญ่เป็นอับดับสองในประเทศญี่ปุ่น รองจากเกาะฮอนชู เดิมทีแล้วคนที่อาศัยอยู่ในเกาะฮอกไกโดจริงๆคือพวกไอนุ (Ainu) เป็นชนพื้นเมืองที่อยู่บนเกาะฮอกไกโดมาก่อนคนญี่ปุ่น  แต่ความที่เป็นฮอกไกโดมีพื้นที่กว้างขวางและอุดมสมบูรณ์   ทำให้คนจากพื้นที่รอบรอบๆข้ามมาอยู่ที่ฮอกไกโดกันมากขึ้น แต่เดิมเกาะแห่งนี้มีชื่อว่า อิโซะ(Ezo) ถูกจัดเป็นพื้นที่กันดาร  มีแต่เมืองท่าตอนใต้ชื่อฮาโกดาเตะเท่านั้นที่มีการทำประมงและการค้าขึ้นมาบ้าง  และมีที่ต่างกำลังทหาร  เช่น  ป้อมโกะเรียวคะงุ หรือป้อมรูปดาวห้าแฉกแห่งเมืองฮาโกดาเตะนั่นเอง

      ต่อมาเมื่อเกิดสงครามกลางเมืองในญี่ปุ่น  ระหว่างฝ่ายสาธารณรัฐ  หรือพวกที่นิยมอำนาจของโชกุนอยู่เดิม กับฝ่ายที่จะคืนอำนาจให้จักรพรรดิ กับฝ่ายโชกุนเสียท่าจนต้องถอยร่อนมารวบรวมกองกำลังกันใหม่ที่ฮาโกดาเตะ และทำการตั้งเป็นสาธารณรัฐอิโซะขึ้นมาใหม่แล้วสู้รบกันต่อ  ซึ่งการรบครั้งสุดท้ายเกิดขึ้นที่เมืองนี่แหละ  หลังจากรบกันได้ประมาณเดือนเศษๆ  ฝ่ายสาธารณรัฐก้อพ่ายแพ้ในการรบทางเรือครั้งสุดท้าย  และเพื่อไม่ให้เป็นเยี่ยงอย่างหรือจดจำชื่อได้อีกก็เลย  มีการเปลี่ยนชื่อเกาะ “อิโซะ” มาเป็นเกาะ “ฮอกไกโด”  มีความหมายว่า “ดินแดนทางเหนือ” แทน

       ต่อมารัฐบาลญี่ปุ่นเริ่มรู้สึกว่า จะปล่อยให้เกาะฮอกไกโดอยู่ว่างๆ รกร้างแบบนี้คงไม่ดีอีกต่อไป  เพราะเกาะนี้มีความอุดมสมบูรณ์มาก  กลัวว่าจะมีชาวรัสเซียซึ่งอยู่ทางด้านเหนือออกไกโด ที่อาศัยอยู่เกาะซาฮาลิน(Sakhalin)จะเข้ามาครอบครอง  จึงเริ่มเน้นการพัฒนาพื้นที่เพื่อให้คนญี่ปุ่นอพยพมาตั้งถิ่นฐานกันมากขึ้น

และมีการพัฒนาในด้านเกษตรกรรม  มีการตั้งคณะผู้บุกเบิกเกาะฮอกไกโดขึ้น  และมีการวางผังเมือง ซัปโปโร(Sapporo) และสร้างขึ้นมาใหม่หมด  เพื่อที่จะให้เป็นเมืองหลวงของเกาะในเวลาต่อมา  หลังจากนั้นฮอกไกโดก็ได้มีการพัฒนาไปมาก ต่อมาในปี ค.ศ. 1971  มีการขุดอุโมงค์รถไฟลอดใต้ทะเล  ชื่ออุโมงค์ไซคัง(Seikan tunnel )  เชื่อมทางรถไฟจากเกาะฮอนชูขึ้นมาฮอกไกโดได้สำเร็จ  อุโมงค์นี้ได้เปิดใช้งานในปี ค.ศ. 1988 และอุโมงค์นี้ทำให้ขนส่งสินค้าและผู้คนได้สะดวกขึ้น  สวนรถไฟความเร็วสูง หรือชินคันเซ็นยังอยู่ระหว่างการก่อสร้างรางและคาดว่าจะสร้างเสร็จและเปิดให้บริการได้ถึงเมืองฮาโกดาเตะในปี ค.ศ. 2015

ฮอกไกโดเป็นเกาะใหญ่ที่ตั้งอยู่ตอนเหนือของประเทศญี่ปุ่น มีพื้นที่กว้างใหญ่ถึง 83,453 ตารางกิโลเมตร คิดเป็นพื้นที่ราว22%   ของญี่ปุ่นทั้งประเทศ พูดง่ายๆคือ พอๆกับ พื้นที่ภาคกลางของประเทศไทยเห็นจะได้ แต่กลับมีคนอยู่อาศัยน้อยมาก แค่ประมาณ 5 ล้านคน หรือ ราว 4% ของคนไทยทั้งประเทศเท่านั้น ทั้งนี้เพราะอากาศหนาวเย็นมากกว่าส่วนอื่นๆ ของประเทศ คนจึงอาศัยอยู่น้อยเรียกว่ามีที่ว่างให้ทำมาหากิน อีกมากมาย เทียบกับอื่นๆเลยทีเดียว

        ที่ฮอกไกโด มีฤดูหนาวยาวกว่าที่อื่นๆเป็นเดือน และมีหิมะตกหนักอีกด้วย ว่ากันว่ามีอุณหภูมิที่เย็นกว่าโตเกียวถึง 10° หรือมากกว่านั้น ใครจะไปอยู่ก็ต้องรับสภาพประมาณนี้ให้ได้ ดังนั้นบ้านเรือนต้องปิดมิดชิดเพื่อกันหิมะ ถ้าอยากจะออกไปไหนในหน้าหนาวก็ต้องขับรถลุยหิมะไปเช่นเดียวกัน รถไฟมีทั่วถึงในระดับหนึ่ง แต่ว่าไม่ใช่รถไฟความเร็วสูง คุณสามารถนั่งรถไฟข้ามจากสุดด้านนึงไปสุด ไปสุดอีกด้านหนึ่งของเกาะก็ได้ แต่ต้องใช้เวลาเป็นวันเลยทีเดียว แต่ถ้าคุณขับรถก็ต้องใช้เวลาพอๆกัน

        ถึงแม้ฮอกไกโดจะมีอุณหภูมิที่หนาวเหน็บกว่าที่อื่น แต่ที่นี่ก็มีดีตรงที่มีที่ราบให้เพาะปลูกมากพอสมควร ทั้งดินภูเขาไฟที่อุดมสมบูรณ์ อากาศเย็นเหมาะแก่การปลูกพืชหลายหลายชนิด หรือจะเป็นการเลี้ยงสัตว์ เช่น วัวเนื้อหรือวัวนม มีเลี้ยงกันเยอะแยะมากมาย  การประมงก็มีสัตว์น้ำที่แตกต่าง จากถิ่นอื่นๆ เช่น ปูยักษ์  ปลาสารพัดชนิด ทำให้ฮอกไกโด ได้ฉายาว่าเป็น ห้องครัวของญี่ปุ่น เรียกว่าใครไปเที่ยว ที่นี่ นอกจากจะเพลิดเพลินกับธรรมชาติแล้ว จะต้องกินให้พุงกางไปเลย ด้วยถึงจะเรียกว่าไปถึงฮอกไกโดจริงๆ

        จุดเด่นของฮอกไกโดอยู่ตรงที่ความงดงามของธรรมชาติ ทั้งภูเขา ทะเลสาบ ภูเขาไฟ พืชพรรณไม้  สัตว์ป่า และความอุดมสมบูรณ์ทางด้านอาหารการกิน  แต่สิ่งที่แตกต่างจากส่วนอื่นๆ ของญี่ปุ่นก็คือ  ฮอกไกโดแทบจะไม่มี โบราณสถานประเภทที่เก่าแก่เป็นพันปีอย่างส่วนอื่นๆ ของญี่ปุ่น  ไม่ว่าจะเป็นวัดหรือปราสาทโบราณต่างๆ  เพราะแต่ดั้งเดิมนั้นคนที่อาศัยอยู่บนเกาะนี้มีแต่พวกไอนุ (Ainu) ที่เป็นชนเผ่าพื้นเมืองที่ไม่ใช่คนญี่ปุ่น  สืบประวัติกันไปแล้วน่าจะไปทางเป็นญาติกับชาวเอสกีโมทางอลาสก้ามากกว่าส่วนการตั้งถิ่นฐานของคนญี่ปุ่นบนเกาะนี้ เพิ่งจะเริ่มมีร้อยกว่าปีก่อนนี้เอง  โดยตอนแรกคนมาจากเกาะใหญ่ฮอนชูก็เข้าช่องแคบ สึงารุ(Tsugaru)  มายังตอนใต้ของฮอกไกโด

        ด้วยเหตุนี้สิ่งก่อสร้างต่างๆบนเกาะฮอกไกโดนี้จึงเกิดขึ้นในยุคร้อยปีเศษ (ประมาณสมัยรัชการที่5)นี่เอง  คือเป็นสิ่งก่อสร้างในยุคอุตสาหกรรมตอนต้น  ไม่ว่าจะเป็นอาคารบ้านเรือน  ป้อมค่าย  ท่าเรือ  ล้วนแต่เป็นแบบสมัยใหม่ตอนที่ญี่ปุ่นเริ่มเปิดประเทศแล้ว  มีการรับเทคโนโลยีจากชาติตะวันตกเข้ามามากมาย  ชนิดที่คุณจะไม่ค่อยได้เห็นในที่อื่น  แต่ถือว่าเป็นเสน่ห์อีกอย่างของฮอกไกโดที่แตกต่าง จากความโบราณของเมืองเก่าอย่างเกียวโตเมืองนารา ที่เรามักจะนึกถึงบ้านหรือวัดรูปทรงแบบญี่ปุ่น  ผู้คนโบราณก็ต้องแต่งตัวประมาณชุดซามูไร  ผู้หญิงใส่กิโมโน  ถ้าคุณมีโอกาสได้เห็นรูปเก่า  คุณจะเห็นนายทหารใส่เสื้อกั๊กแบบฝรั่ง  พกดาบซามูไรไว้ประดับกาย  แต่มีปืนสั้นคาดเอวกับนาฬิกาพกห้อยโซ่  ผู้ชายใส่สูทผูกหูกระต่าย  ผู้หญิงสูงกระโปรงบานมางานเลี้ยงต่างๆ  ฮอกไกโดจึงเปรียบเสมือนห้องสมุดที่บันทึกภาพสะท้อนของญี่ปุ่นยุคพัฒนาประเทศไว้ได้อย่างครบครันเลยทีเดียว